CO TO JEST DYSLEKSJA?

Dysleksja - przyczyny, rodzaje, objawy i diagnoza. Jak pomóc dziecku z dysleksją?

Dysleksja – co to jest?

Ten termin wymaga objaśnień, gdyż wielu rodziców, których dzieci mają trudności w nauce, spotyka się ze strony nauczyciela czy psychologa z taką diagnozą niepowodzeń szkolnych. Na czym więc polega dysleksja rozwojowa?

Dysleksja to schorzenie, o którym mówimy, gdy dziecko ma trudności w nauce pisania  i czytania, chociaż jest do tego zdolne intelektualnie. Dzieci cierpiące na dysleksję nie odróżniają dźwięków ani kształtów, nie widzą również różnicy w zapisywanych cyfrach i literach, przez co w konsekwencji popełniają dużo błędów ortograficznych w jednym zdaniu. Pismo dyslektyków uważane jest za brzydkie i niewyraźne.

Często takie dzieci są niesłusznie uważane za leniwe i źle oceniane, otrzymują gorsze oceny od pozostałych dzieci (szczególnie z języka z polskiego). Dysleksja to zaburzenia, które musi być poddane fachowej terapii, w innym wypadku dzieci wraz z wiekiem, zaczną mieć coraz większe problemy z uczeniem się. Dyslektycy często czują się gorsi od pozostałych  i popadają w kompleksy.

Termin ten jest używany w dwóch znaczeniach. Pierwsze, ogólne i szerokie pojęcie to specyficzne trudności dziecka w nauce, obejmujące kilka obszarów: dysleksję, dysgrafię, dysortografię, dyskalkulię.

1. Dysleksja w znaczeniu węższym oznacza trudności w nauce czytania. Dziecko myli podobnie wyglądające litery (p, b, d), przestawia głoski, pomija sylaby, czyta początek wyrazu, resztę zgaduje, tempo czytania bardzo wolne.
2. Dysgrafia - litery są wielkie i niekształtne, wychodzące poza linie, dziecko myli podobnie wyglądające litery, opuszcza oraz przestawia litery i sylaby, jeden wyraz zapisuje na kilka sposobów, np. syja, szja, sja (szyja), i nie widzi różnicy.
3. Dysortografia - brak umiejętności pisania pod względem poprawności ortograficznej, mimo znajomości zasad ortograficznych. Dziecko w jednym tekście pisze np. góra i gura i nie zauważa różnicy.
4. Dyskalkulia to zaburzenia w nauce matematyki (trudności w nazywaniu   cyfr, zapisaniu znaków, cyfr i symboli, mylenie działań np. dziecko powinno   podzielić a mnoży, chociaż widzi znak dzielenia).

Ponadto dziecko z dysleksją:

1. ma trudności w nauczeniu się wierszyka na pamięć,
2. nie może zapamiętać sekwencji wyrazów, np. kolejnych pór roku czy dni tygodnia,
3. nie potrafi ułożyć układanki czy klocków według wzoru,
4. często przekręca wyrazy, np. "pasarolka" zamiast „parasolka” (sporadyczne pomyłki nie zwiastują dysgrafii),
5. ma trudności z określeniem stron: lewa, prawa,
6. myli przyimki: pod, nad, od, do itp.,
7. nie lubi rysować, rysuje nieporadnie, rysunki zawierają mało szczegółów

Dysleksja - test

Im wcześniej rozpoznana zostanie dysleksja tym lepsze efekty przyniesie wdrożona terapia. Nie należy słuchać stwierdzeń typu, że dziecko z tego wyrośnie lub przejdzie mu jak dorośnie. Dlatego tak bardzo istotna jest czujność rodziców, ale i nauczycieli, którzy bez problemu powinni odróżnić zwykłe lenistwo od dysleksji. Dziecko, u którego zauważone zostaną pewne zmiany, powinno jak najszybciej zostać skierowane do poradni psychologiczno-pedadogicznej. Aby zdiagnozować dysleksję konieczne jest przeprowadzenie konkretnych testów, których celem jest ogólna ocena możliwości dziecka.

Testy na dysleksję zawierają badania logopedyczne, laryngologiczne, pediatryczne, okulistyczne oraz psychologiczne. Dopiero po przeprowadzeniu badań można wystawić dziecku zaświadczenie o dysleksji, które jest pomocne w kontynuowaniu bez stresu dalszej nauki.

Dysleksja – dodatkowe prawa dziecka w szkole

Dzieci ze stwierdzoną dysleksją mogą liczyć na dodatkowe wsparcie w szkole. Po pierwsze mają one prawo do wydłużenia czasu trwania egzaminów. Ponadto nie można im obniżać oceny za błędy ortograficzne i interpunkcję, a napisane przez nie teksty są analizowane  i oceniane jedynie pod kątem zgodności z tematem i treścią. Dodatkowo dzieci z dysleksją są objęte innymi kryteriami oceniania dostosowanymi do ich możliwości oraz stwierdzonych trudności w pisaniu i czytaniu.

Zaświadczenie o dysleksji obowiązuje od momentu przekazania go do szkoły. Należy jednak pamiętać, że dostosowania będą obowiązywały np. na egzaminach końcowych, dopiero po przekazaniu informacji do komisji egzaminacyjnych w określonych terminach.

Magdalena Michalak